LeThanh: Tác dụng tích cực của loại dược liệu này đã được khẳng định trên các tài liệu y khoa và thực tiễn đời sống. Đặc biệt là món rượu quả sung thằn lằn một món rượu danh giá, với sự kết hợp tuyệt hảo của sắc, hương và vị, có khả năng mang lại sức khỏe, niềm vui và hạnh phúc thật sự cho nhiều người, nhất là quý ông đang vào độ tuổi trung niên…
Cây sung thằn lằn, một số nơi còn gọi
là cây trâu cổ, sung dây, vẩy ốc, bị lệ thực v.v… có tên khoa học là Ficus
Pimila L. Thuộc họ dâu tằm Moraceae. Vốn là một loài cây rừng tự nhiên đã được
người Việt xưa sử dụng làm thuốc từ lâu đời và được xem như một dược liệu quý,
dễ tìm lại có phổ sử dụng rộng cho nhiều đối tượng con người khác nhau.
Cây sung thằn lằn có khả năng sinh
trưởng tốt trong nhiều môi trường khắc nghiệt khác nhau, chịu được thời tiết nắng
hạn và cả mưa dầm xứ lạnh. Hiện nay, sung thằn lằn được phân bố nhiều trên các
vùng rừng núi Tây Bắc, Tây Nguyên. Tại các tỉnh thành khác, cây sung thằn lằn
được nhiều nhà vườn, biệt thự sử dụng để trồng tập trung, tạo cảnh quan và cải
thiện các điều kiện khắc nghiệt của môi trường. Nếu được cắt tỉa tỉ mẫn và công
phu, cây sung thằn lằn có thể tạo nên những mãng xanh rộng lớn, có thể phối hợp
với các loài cây khác để tạo nên những không gian điệu nghệ trong nghệ thuật
sân vườn…
Cây sung thằn lằn là loài thân leo,
có khả năng bám vào đá, bê tông hoặc cây xanh cổ thụ bằng những nốt rễ đặc biệt,
không có vòi tua bám như các loài dây leo khác. Lá dày, mặt trên trơn, mặt dưới
nhám. Thân lá có nhiều mũ trắng. Tùy thuộc vào điều kiện khí hậu, nếu vùng miền
ôn hòa (như Nam bộ, Tây Nguyên) cây sung thằn lằn có thể ra quả quanh năm không
theo mùa. Tuy nhiên, vùng có khí hậu khác biệt, nắng mưa rõ rệt như Bắc trung bộ,
Bắc bộ thì cây sung thằn lằn lại ra hoa kết quả vào các tháng mưa lạnh (tháng
11, 12) và quả sẽ già, chín vào các tháng nắng hè (khoảng từ tháng 5 đến tháng
7 hàng năm).
Ảnh 1: Bên ngoài khung cửa sổ
Trái thằn lằn đong đưa…
Công
dụng dược liệu
Dược liệu từ cây sung thằn lằn được
dùng chủ yếu là quả và đôi khi dùng cả rễ, thân, cành và lá, có tên thuốc là bị
lệ thực, lương phấn quả, vương bất lưu hành.
Theo đông y, quả sung thằn lằn có
tính thanh mát, vị ngọt. Ngoài ra, trong cả thân và quả thằn lằn rất giàu
rutin, là chất chống oxy hóa có cấu trúc flavonoid với khả năng hoạt động mạnh
để loại bỏ các gốc tự do phát triển trong tế bào.
Theo các sách cổ như Thần nông bản thảo, Bản thảo cương mục và nhiều tài liệu y khoa hiện nay đều có ghi quả sung thằn lằn có tác dụng bổ dương, chữa được di tinh, liệt dương cho nam giới; chữa được chứng tắc tia sữa, ít sữa cho mẹ bầu; điều hòa kinh nguyệt cho phụ nữ; trị các chứng đau lưng, đau nhức xương khớp cho người cao tuổi; điều trị bệnh lỵ, trĩ, phù thũng, bí tiểu, táo bón, khó tiêu, thoát vị bẹn, viêm đường tiết niệu, chống xơ vữa động mạch, phòng ngừa tăng huyết áp, kiềm chế cơn đau tim, phòng ngừa ung thư cho mọi người, mọi giới khác nhau…
Thân dây cây sung thằn lằn có vị hơi
đắng tính bình, cùng với rễ có tác dụng khu phong hoạt lạc, hoạt huyết giải độc;
dùng trị phong thấp tê mỏi, sang độc, ung nhọt và kinh nguyệt không đều. Lá sung
thằn lằn có vị hơi chua, chát, tính mát, có tác dụng tiêu thũng giải độc, viêm
đau nhức khớp. Nhựa cây sung thằn lằn dùng để bôi ghẻ lở, hắc lào. Ngoài ra, quả
sung thằn lằn chín có thể chế biến thành món thạch giải khát hoặc làm mứt dẻo
ăn rất thơm ngon.
Trên nhiều tài liệu y khoa chính thống
khẳng định, các bài thuốc chữa bệnh từ cây sung thằn lằn được đánh giá là ít có
tác dụng phụ, điều mà nhiều người thường lo ngại khi sử dụng thuốc nói chung.
Tuy nhiên, với bất cứ loài dược liệu nào dù có quý đến đâu cũng phải cân nhắc
dùng đúng và đủ liều, khi sử dụng chứ tuyệt đối không được lạm dụng. Khi dùng
sung thằn lằn với mục đích làm thuốc hay thực phẩm thì cũng phải tuyệt đối tuân
thủ điều này.
Ảnh 2: Nguyên liệu đã được phơi khô, sao vàng, khử thổ
Về
rượu quả sung thằn lằn – Món rượu quý dành cho đàn ông tuổi trung niên:
Đặc tính quý của cây sung thằn lằn
trong việc sử dụng làm dược liệu đã trình bày trên đây, được nhiều tài liệu y
khoa cổ và hiện đại khẳng định, là một đặc tính tuyệt vời không còn gì phải bàn
cải. Tuy nhiên, điều đáng nói ở đây đối với nam giới nói chung và đàn ông ở vào
tuổi trung niên tiền lão (40 – 70 tuổi) nói riêng, đó là sự kết hợp của 2 đặc
tính quý trên cùng một loại dược liệu – quả sung thằn lằn. Hai đặc tính quý đó
chính là khả năng cải thiện được sức khỏe tình dục và đồng thời lại có thể chế
biến thành một loại rượu có màu sắc, hương vị rất riêng và tuyệt hảo.
Để có được hủ rượu sung thằn lằn như
ý, bạn cần có một lượng nguyên liệu đủ già và sạch. Quá trình chế biến cũng
không đến mức quá cầu kỳ phức tạp. Theo kinh nghiệm của nhà vườn (Bonsai Ngược),
quả sung thằn lằn già được cắt nhỏ phơi khô. Ít nhất phải được phơi đủ 3 ngày
dưới trời nắng to. Sau đó, nguyên liệu được sao vàng khử thổ, sao dưới lửa than
và khử thổ trên đất thịt, đúng như quy trình chế biến nam dược truyền thống. Điều
kỳ lạ là khi còn tươi và cả khi được phơi khô, quả sung thằn lằn hầu như không
có mùi gì đặc biệt. Nhưng đến khi chúng được sao vàng đủ độ thì từ chảo thuốc sẽ
bốc lên một mùi hương rất đặc biệt. Chính mùi hương này sẽ tương tác với cái vị
"nhẫn nhẫn" (đắng nhẹ) đặc trưng, cùng với màu rượu cánh dán trong vắt
để tạo nên cái danh giá của một loại thức uống tuyệt hảo riêng dành cho cánh
đàn ông tuổi trung niên.
Ảnh 3: Nguyên liệu và thành phẩm…
Theo kinh nghiệm
cá nhân tại nhà vườn (Bonsai Ngược), để có một hủ rượu sung thằn lằn đặc sắc với
sự kết hợp của hương, sắc, vị đặc trưng tuyệt hảo, ta nên dùng chỉ một loại
nguyên liệu là quả sung thằn lằn, mà không cần kết hợp với các dược liệu khác
(đỗ đen chẳng hạn) như nhiều tài liệu khuyến cáo. Với 1 kilogam dược liệu đã chế
biến (quả sung thằn lằn đã sao vàng khử thổ) có thể ngâm được với 8-10 lít rượu
ngon. Loại rượu để ngâm thường được chọn, tốt nhất phải là loại rượu trắng do
các công ty rượu uy tín sản xuất. Vì chỉ có rượu được sản xuất tại các nhả máy
uy tín, có giấy phép lưu hành mới trang bị được đầy đủ trang thiết bị và công
nghệ lọc khử andehit. Rượu nấu theo phương pháp thủ công khó có thể đảm bảo được
tiêu chuẩn này (nồng độ andehit). Thường rượu Voka Hà Nội chính hãng, 39,5 độ
do Công ty Cổ phần Rượu - Bia - Nước giải khát Hà Nội sản xuất là một sự lựa
chọn đúng đắn. Sau khi ngâm khoảng 1 tháng, bầu rượu sung thằn lằn đã có thể
khui niêm tiếp khách.
Ảnh 4: Khu nhà được bao bọc bởi một dàn sung thằn lằn sung mãn
Kết
luận:
Rõ ràng là cây sung thằn lằn (trâu cổ,
bị lệ thực) không chỉ là loại cây không thể thay thế trong một số trường hợp của
nghệ thuật tạo cảnh quan cho sân vườn, biệt thự, mà đây còn là một loài cây dược
liệu quý giá thuần Việt, mang lại nhiều lợi ích và sức khỏe cho con người. Tác
dụng tích cực của loại dược liệu này đã được khẳng định trên các tài liệu y
khoa và cả thực tiễn đời sống. Đặc biệt là món rượu quả sung thằn lằn một món
rượu trứ danh, với sự kết hợp tuyệt hảo của sắc, hương và vị, có khả năng mang
lại sức khỏe, niềm vui và hạnh phúc thật sự cho nhiều người, nhất là quý ông
đang vào độ tuổi trung niên./.
Lê
Thạnh
Dị
nhân Bonsai Ngược
_____________________________________
Tài liệu tham khảo:
- "Quả thằn lằn
tốt cho hai giới"; "Tráng dương
nhờ trâu cổ" (Tạp chí Sức khỏe và đời sống):
- "Tác dụng của
cây thằn lằn" (Theo trang vinmec.com)
- "Trâu cổ thuốc
bổ quý ông" (Báo điện tử VTV).