Cây đa khổng lồ duy nhất ở Việt Nam

Cây đa khổng lồ được cho là trổ nhiều gốc nhất VN.

Cây đa cổ thụ có gốc vài người ôm không hết là hình ảnh thường thấy ở nhiều làng quê Việt Nam. Nhưng cây đa trổ tới 13 gốc, gốc nào cũng lớn thì có lẽ chỉ duy nhất có ở Hải Phòng.

Cây đa  13 gốc

Nơi phát tích cây đa 13 gốc này, xưa kia vốn là một làng thuộc ngoại ô thành phố. Sau nhiều năm tách nhập hành chính, bây giờ cây đa thuộc địa phận xóm Trại, phường Đằng Giang, quận Ngô Quyền, thành phố Hải Phòng.

Nằm ngay cạnh ao làng xưa, sau hàng trăm năm, cây đa bây giờ đã tỏa bóng lên khắp một vùng đất rộng lớn với 13 rễ được trổ lên trên nền diện tích tới vài sào ruộng. Gốc đa chính cũng là gốc lớn nhất, phải đến 4- 5 thanh niên lực lưỡng ôm mới xuể. Trong số 12 gốc còn lại, trổ ra khắp xung quanh gốc chính, có những gốc to đến 2- 3 người ôm. Những chạc đa nối liền từ rễ này sang rễ khác cũng có đường kính chừng gần 1m, đan xen vào nhau như một mạng nhện khổng lồ chắc chắn.

Cụ Phạm Đức Lễ, năm nay đã ngoài 80 tuổi, người gốc làng Trại kể, cây đa 13 gốc gắn bó, thân thuộc với người dân địa phương từ nhiều đời nay. 

Xưa kia, nơi đây vốn là một làng quê nghèo sống bằng nghề làm ruộng. Cây đa khổng lồ nằm ngay ở đầu làng với tán cây xòe rộng, quanh năm mát mẻ nên đã thành chốn nghỉ chân của người dân mỗi khi đi làm đồng về. Xưa kia, dưới gốc cây đa chỉ có một ngôi miếu nhỏ bằng tranh tre. Các cụ bô lão trong làng bảo đó là ngôi miếu thờ đức Thổ Vượng, người có công giúp dân làng khai hoang lập ấp xưa. Dân làng Trại còn bảo nơi đây xưa có người ăn mày xấu số đói lả mà chết dưới gốc cây. Vì thế, từ nhiều đời nay, như một lệ bất bất thành văn, vào những ngày rằm, mùng một dân làng thường ra gốc đa khấn cầu may mắn. 

Cây đa 13 gốc cứ thế mà lưu truyền khắp trong dân gian nơi phố cảng Hải Phòng như một cây thiêng khổng lồ. Đây có lẽ là cây đa cổ thụ khổng lồ trổ nhiều gốc nhất nước ta hiện nay, lớn hơn cả cây đa 9 gốc trên đỉnh Thạch Bàn thuộc dãy núi Tam Đảo hùng vĩ.

Những chạc đa cũng lớn vắt vẻo nằm lưng chừng không

Cây đa nghìn tuổi?!

Các cụ già thuộc hàng bô lão trong làng bây giờ vẫn nhớ như in những ngày còn nhỏ, thường ít dám qua lại chơi đùa ở chốn cây đa khổng lồ đượm không khí linh thiêng này. Không mấy ai biết cây đa có tự bao giờ, đời cha, đời ông các cụ cũng không hề biết?! Cụ Phạm Đức Lễ, năm nay đã ngoài 80 tuổi, người đầu tiên "dám" mở cửa hàng bán đồ vàng mã phục vụ khách hành hương ngay cạnh gốc đa khổng lồ cho biết: "Từ lúc nhỏ tôi đã thấy cây đa như thế này, tôi cũng không nghe bố tôi hay ông nội tôi kể về thời điểm có nó. Các cụ cũng chỉ biết cây có từ lâu lắm rồi, lúc còn để tóc trái đào cởi trần chăn trâu đã thấy có".

Cây đa 13 gốc bây giờ trở thành danh thắng nổi tiếng, thu hút đông đảo khách thập phương đến thăm thú, hành hương. Hai rễ trổ ngay cạnh gốc chính sau hàng trăm năm đã trở thành gốc lớn vài người ôm mới hết, bao trọn lấy ngôi miếu nhỏ nằm lọt thỏm phía trong. Nhiều cụ bô lão trong làng thì bảo đó là ngôi miếu cổ thờ đức Thổ Vượng nhưng trong dân gian lại có dòng lưu truyền rằng ngôi miếu thờ bà chúa Năm Phương. 

Chị Đỗ Thị Nhinh, người An Lão, Hải Phòng kể: "Trước đây có miếu thờ bà chúa Năm Phương ở vườn hoa chéo nhưng khi miếu đó không còn thì sau này mọi người đều đến đây để thờ phụng bà".

Cụ bà Nguyễn Thị Viên năm nay 80 tuổi, người gốc làng Trại thì bảo, ngôi miếu nằm lọt trong lòng gốc đa này có từ lâu lắm rồi, miếu hiện được giữ nguyên như xưa, người ta chỉ tôn tạo và sửa chữa phía ngoài tạo thành nơi ngồi nghỉ cho khách thập phương thôi. Dường như bất kỳ vị khách thập phương nào đến nơi đây cũng đều phải trầm trồ trước sự hùng vĩ của cây đa khổng lồ 13 gốc. Những cái rễ lớn của cây đa rủ xuống ôm trọn lấy ngôi miếu cổ ở trong như một mái đình trời tự nhiên. Theo các cụ bô lão trong làng đoán chừng thì cây đa có lẽ đến 1.000 tuổi

Bia vinh danh cảnh quan cây đa 13 gốc

Sức sống mãnh liệt

Chẳng hiểu do thổ nhưỡng hay do khí biển nơi đất cảng mà cây đa 13 gốc có sức sống vô cùng mãnh liệt. Nhiều cây cùng loại cổ thụ nổi tiếng ở các vùng đất khác như cây đa Thổ Hà, cây đa Đình Bảng, cây đa ở thành Cổ Loa xưa đều đã bị bật gốc hoặc bom đạn chiến tranh tàn phá nhưng cây đa 13 gốc này trải qua hàng trăm năm mưa gió bão bùng, bom đạn khói lửa... vẫn hiên ngang đầy sức sống.

Chị Phạm Thị Hoa, người dân làng Trại thì kể: "Bao nhiêu trận bão lớn đổ về Hải Phòng, cây cối nhiều chỗ đổ gãy cả mà riêng cây đa 13 gốc này không bao giờ bị gãy. Chỉ thi thoảng có cành đa lâu ngày bị mục mới tự gãy xuống. Trong những năm chiến tranh, giặc tàn phá nhiều nơi trong thành phố, nhưng cây đa 13 gốc vẫn nguyên vẹn. Cây chưa bao giờ bị sâu bệnh, bị tàn phá bởi bất kỳ nguyên nhân gì".

Làng Trại xưa bây giờ đã trở thành phường Bạch Đằng đông đúc dân cư, tấp nập khách hành hương, khách thăm quan danh thắng cây đa 13 gốc. Xác định được cây đa là cây cổ thụ quý, Ban quản lý danh thắng đã lập hẳn tấm bia vinh danh cảnh quan cây đa 13 gốc và đặt ngay dưới gốc chính khổng lồ của cây.

Hiện, địa phương đang làm hồ sơ đề nghị Hội Bảo vệ thiên nhiên và môi trường Việt Nam công nhận cây đa 13 gốc là cây di sản Việt Nam. Tuy còn đang "chờ" được vinh danh là cây di sản Việt Nam nhưng dường như bất kỳ vị khách nào tới nơi đây chiêm bái đều sững sờ trước sự hùng vĩ của cây đa khổng lồ 13 gốc. 

Theo Giadinh.net